کاروانی از شعر
این دو بیت از مکتبی شیرازی است.
یکی را کرد شیرین خوی و طناز
که شیرینی تو شیرین ،ناز کن ناز
یکی را تیشه ای بر سر فرستاد
که جان میکن ،تو فرهادی تو فرهاد
***
سعدی این گونه برای زلیخا پس از دیدن یوسف عذر می آورد.
گرش ببینی و دست از ترنج بشناسی
روا بود که ملامت کنی زلیخا را
***
خواجه عبدا لله انصاری در این رباعی انسان را در حالتی بین خوف
و رجا قرار میدهد و می گوید:
غافل مشو که مرکب مردان مرد را
در سنگلاخ بادیه پی ها بریده اند
نومید هم مباش که رندان جرعه نوش
ناگه به یک خروش به منزل رسیده اند
***
عارف قزوینی از دست معشوق شکوه دارد.
ز بیداد توام این مانده در یاد
که گویم دم به دم ای داد و بیداد
***
رهی معیری
سایه پرورد بهشتم از چه گشتم صید خاک
تیره بختی بین کجا بودم کجا افتاده ام
***
« امیر شاهی » از تشبیه معشوق به شمع شرمند ه است و پشیمان
و خود را مستوجب عذاب می داند.
به شمع نسبت بالای دلکشت کردم
روا بوَد که بسوزی بدین گناه مرا
***
جنون، سرمایه عارف قزوینی
منحصر شد همه دار و ندارم به جنون
در چه ره خرج کنم این همه دارایی را
***
کمال این است و بس
غزلی از میرزا حبیب خراسانی
گوهر خود را هویدا کن ،کمال این است و بس
خویش را در خویش پیدا کن ،کمال این است و بس
سنگ دل را سرمه کن ،در آسیای رنج و درد
دیده را زین سرمه بینا کن ، کمال این است و بس
همنشینی با خدا خواهی اگر در عرش رب
در درون اهل جان جا کن ، کمال این است و بس
هر دو عالم را بنامت یک معما کرده اند
ای پسر حل معما کن ، کمال این است و بس
پند من بشنو بجز با نفس شوم بد سرشت
با همه عالم مدارا کن ، کمال این است و بس
چند می گویی سخن از درد و رنج دیگران
خویش را ز اول مداوا کن، کمال این است و بس
سوی قاف نیستی پرواز کن بی پر و بال
بی محابا صید عنقا کن، کمال این است و بس
چون به دست خویشتن بستی تو پای خویشتن
هم به دست خویشتن واکن، کمال این است و بس
کوری چشم عدو را، روی در روی حبیب
خاک ره بر فرق اعداء کن ، کمال این است و بس
حكايت حضرت موسي و عزرائيل
موقعی که عزرائيل(ع) برای گرفتن جان حضرت موسی(ع)
به بالين او آمد، موسی(ع) به عزرائيل گفت: اول برو به
خداوند عرض کن که موسی گويد: آيا هيچ دوستی جان
دوست خود را می گيرد؟
عزرائيل نزد حضرت احديت رفت و پيغام حضرت موسی(ع)
را عرض کرد، خداوند فرمود: به موسی بگو هيچ ديده ای
دوستی ديدار دوست خود را نخواهد؟
کاروانی از شعر
عشق بی قاعده
گاه کافر کندم گاه مسلمان چه کنم
عشق بی قاعده را ،قاعده ای پیدا نیست
فروغی
یک رباعی از ابو سعید ابوالخیر
ای خاک نشین درگه قدر تو ماه
دست هوس از دامن وصلت کوتاه
در کوی تو زان خانه گرفتم که مباد
آزرده شود خیالت از دوری راه
***
گوشه ویرانه
اگر سیل پریشان گرد ، وگر مهتاب می آید
دل خوش مشرب ما گوشه ویرانه ای دارد
صائب
ماجرای عشق نهفتنی نیست.
سعدی ز خلق چند نهان راز دل کنی
چون ماجرای عشق تو یک یک به در فتاد
سعدی
بابا طاهر نیز سخنی قریب به این مضمون دارد.
ز دل مهر رخ تو رفتنی نیست
غم عشقت بهر کس گفتنی نیست
ولیکن سوزش عشق و محبت
میان مردمان بنهفتنی نیست
***
غیرت عشق
مجنون چو خویش را همه لیلی خیال کرد
از غیرت همین به کسی آشنا نشد
یحیی لاهیجی
علی اشتری
ماه تمام بود ولی همچو ماه نو
آمد دمی و گوشه ابرو نمود و رفت
***
کجا در بوستان بودی
من آن روزی که چون شبنم عزیز ان چمن بودم
تو ای باد سحر گاهی کجا در بوستان بودی
صائب
من نه چنانم که تویی
غزلی از مولانا
تو نه چنانی که منم ، من نه چنانم که تویی
تو نه بر آنی که منم ، من نه بر آنم که تویی
من همه در حکم توام، تو همه در خون منی
گر مه و خورشید شوم ،من کم از آنم که تویی
با همه ای رشک پری، چون سوی من درگذری
باش چنین تیز مران ، تا که بدانم که تویی
دوش گذشتی ز درم ،بوی نبردم ز تو من
کرد خبر گوش مرا ، جان و روانم که تویی
چون تو مرا گوش کشان بردی از آنجا که منم
بر سر آن منظره ها ، هم بنشانم که تویی
مستم و تو مست ز من، سهو و خطا جست ز من
من نرسم لیک بدان ، هم برسانم که تویی
فرازهایی از عرفان مولانا
جاذبه جنسیت در کلام مولانا
مولوی معتقد است که پیامبران و برگزیدگان الهی در باطن از جنس روح
و ملک اند،هر چند صورت جسمانی دارند تا به مقتضای جاذبه جنسیت
جامعه بشری را هدایت نمایند.
در دفتر چهارم در داستان آن طفلی که در ناودان در خطر افتادن بود و
از حضرت علی (ع) چاره کار را می جستند ، امام فرمود : تا طفلی را بر بام
برند و کودک به هوای آن طفل از ناودان پایین آید
گفت طفلی را بر آور هم ز بام
تا ببیند جنس خود را آن غلام
سوی جنس آید سبک زان ناودان
جاذب هر جنس را هم جنس دان
از آن رو پیامبران از جنس بشرند تا مردم به بوی جنسیت از رنج و خطر
در امان باشند و گم نگردند.
زان بود جنس بشر پیغمبران
تا به جنسیت رهند از ناودان
پس بشر فرمود خود را مثلکم
تا به جنس آیند و کم گردند گم
زانکه جنسیت عجایب جاذبی است
جاذب جنس است هر جا طالبی است
این جاذبه جنسیت نه تنها در انبیاء و پیروان او وجود دارد ،بلکه
دایره شمولش کفر و دین و خوی نیک و بد را نیز در بر دارد.
جاذبه جنسیت است اکنون ببین
که تو جنس کیستی از کفر و دین
گر به هامان مایلی ،هامانی ای
ور به موسی مایلی ، سبحانی ای
جاذبه جنسیت عیسی و ادریس را به گردون برد ،هاروت و ماروت
را بر زمین آوردوکافران را هم جنس شیطان قرار داد.
عیسی و ادریس بر گردون شدند
با ملایک چونکه هم جنس آمدند
باز آن هاروت و ماروت از بلند
جنس تن بودند ،زان زیر آمدند
کافران هم جنس شیطان آمده
جانشان هم جنس شیطانان شده
همچنین مولانا معتقد است جاذبه جنسیت بین همه موجودات عالم
نیز گسترده است.
ذره ذره کاندرین ارض و سماست
جنس خود را همچو کاه و کهرباست
در جهان هر چیز چیزی می کشد
کفر کافر را و مرشد را رشد
کهربا هم هست و مغناطیس هست
تا تو آهن یا کهی آید به دست
● لطف
(یحیی معاذ) گفت: "الهی لطف و کرم تو با کسی که
اَنَا رَبُّکُمُ الاَعلی گوید(یعنی فرعون) این است، لطف و
کرم تو با کسی که سبحانَ رَبّیَ الاَعلی گوید چه خواهد بود؟"
فرازهایی از عرفان مولانا
هر که اندر وجه ما باشد فنا
کل ّ شی ء هالک ٌ نبود جزا
هر که در حق فانی باشد ،به حق باقی است .
درباره فنا بیان شده که فنا نهایت سیر الی الله است. در هفت وادی
منطق الطیر عطار هم آخرین وادی ،وادی فنا است.
بعد از این وادی فقر است و فنا
کی بود اینجا سخن گفتن روا
عین وادی فراموشی بود
گنگی و کری و بیهوشی بود
و آن رها کردن شخصیت خویش است در برابر پروردگار ،یعنی انسان
در مقابل خدا نیست شود و در وجه الله محو شود .
سعدی در بوستان در حکایت :
یکی قطره باران ز ابری چکید خجل شد چو پهنای دریا بدید
در پایان داستان به این معنی اشاره دارد
بلندی از آن یافت ،کو پست شد
در نیستی کوفت تا هست شد
اما اگر انسان دعویی من و مایی کند ،نیست و نابود شود همچنانکه پسر نوح
فرمان پدر نشنید و غرق شد.
کاشکی او آشنا ناموختی تا طمع در نوح و کشتی دوختی
و یا در داستان نحوی و مرد کشتی بان دقیقا به این مساله اشاره دارد
محو می باید نه نحو اینجا بدان
گر تو محوی بی خطر در آب ران
توبه کردم
غزلی از مولانا
ای مطرب این غزل گو :کای یار توبه کردم
از هر گلی بریدم، وز خا ر توبه کردم
گه مست کار بودم، گه د ر خمار بودم
زان کار دست شستم ،زین کار توبه کردم
در جرم توبه کردن بودیم تا به گردن
از توبه های کرده ،این بار توبه کردم
ای فروش این ده،ساغر به دست من ده
من ننگ را شکستم ،وز عار توبه کردم
مانند مست صرعم ، بیرون ز چهار طبعم
از گرم و سرد و خشکی ،هرچهار توبه کردم
ای مطرب الله الله، من بی رهم تو بر ره
بردار چنگ می زن بر تار ، توبه کردم
ز اندیشهای چاره ،دل بود پاره پاره
بیچارگی است چاره، ناچار توبه کردم
بنمای روی مه را ،خوش کن شب سیه را
کز ذوق آن گنه را ، بسیار توبه کردم
گفتم که وقت توبه است ،شوریده ای مرا گفت
من تایب قدیمم ، من یار توبه کردم
بهر صلاح دین را ، محروسه یقین را
منکر به عشق گوید، ز انکار توبه کردم
حكايت شعربر روى سنگ قبر
پسر يكى از پيشوايان بزرگ وفات كرد، او را به خاك سپردند،
سپس از او پرسيدند: بر صندوق گورش (در سنگ قبرش) چه بنويسم؟
پيشوا فرمود: آيات قرآن مجيد، داراى قداست و احترام شايان است.
از اين رو روا نيست كه آن را بر سنگ قبر نوشت، زيرا با گذشت
زمان فرسوده شده و خلايق (از انسان و حيوان) بر روى آن پا بگذارند
و بى احترامى خواهد شد. حال ناچار مى خواهيد چيزى بنويسيد
اين دو شعر را (كه از زبان پسرم در درون قبر است) بنويسد:
وه ! كه هر گه كه سبزه در بستان
بدميدى چو خوش شدى دل من
بگذار اى دوست تا به وقت بهار
سبزه بينى دميده از گل من
سعدی
تبادل
لینک هوشمند